سند غیر رسمی چیست؟

در مسائل حقوقی، اسناد نقشی حیاتی در اثبات مالکیت دارند، به ویژه وقتی صحبت از اموال غیرمنقول مانند زمین و املاک باشد. در حالی که قرار دادها و قرار دادهای شفاهی اغلب از نظر قانونی الزام آور تلقی می شوند، اکثر مردم ترجیح می دهند برای امنیت بیشتر اسناد مکتوب داشته باشند. این اسناد به دو نوع سند رسمی و سند غیر رسمی دسته بندی می شوند.

طرحی در مجلس برای بی اعتبار کردن معاملات غیر رسمی اموال غیر منقول ارائه شده است. درک اینکه اسناد غیر رسمی چیست، انواع آنها و تفاوت آنها با اسناد رسمی برای افراد بسیار مهم است. علاوه بر این، دانستن اینکه چگونه این اسناد می توانند بر رویه های قانونی قبل و بعد از تصویب طرح تأثیر بگذارند ضروری است.

همانطور که عمیق تر به موضوع می پردازیم، تعارض اسناد رسمی و غیر رسمی را از نظر قدرت اثبات آنها در دادگاه ها بررسی خواهیم کرد. در پایان این مقاله، شما درک دقیقی از مفاهیم حقوقی اسناد غیر رسمی و اینکه چگونه می‌توانند بر حقوق مالکیت شما تأثیر بگذارند، خواهید داشت.

سند غیر رسمی چیست؟

اعتبار هر سند مربوط به اموال غیرمنقول مانند خانه یا زمین در اثبات مالکیت از اهمیت بالایی برخوردار است. در حال حاضر، مقررات فعلی قانون مدنی در مورد اعتبار اسناد غیر رسمی همچنان صادق است، زیرا طرح پیشنهادی برای بی اعتبار کردن این اسناد هنوز در دست بررسی است و هنوز به عنوان قانون تصویب نشده است.

ذکر این نکته ضروری است که در صورت تصویب طرح، قرارداد های دست نویس و مبایعه نامه های تنظیم شده توسط بنگاه های معاملات ملکی ولو اینکه دارای کد رهگیری باشد، بی اعتبار خواهند شد.. لذا توصیه می‌شود افرادی که دارای سند غیر رسمی هستند سریعاً نسبت به تبدیل آنها به اسناد رسمی اقدام کنند تا از عوارض قانونی جلوگیری شود.

برای اینکه بفهمیم سند غیر رسمی چیست باید به مواد 1286 و 1287 قانون مدنی مراجعه کنیم که دو نوع سند رسمی و عادی را تعریف می کنند. سندی در صورتی رسمی تلقی می شود که در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی به ثبت رسیده باشد و طبق مقررات قانونی توسط مقامات مجاز تنظیم شده باشد. از طرفی اگر سند توسط افراد عادی تنظیم شود و نه توسط نمایندگان مجاز، سند عادی یا غیر رسمی محسوب می شود.

همچنین اگر سندی در اداره ثبت اسناد و املاک یا دفاتر اسناد رسمی تنظیم شده باشد و عامل تنظیم کننده آن را امضا یا مهر کرده باشد ولی بعداً معلوم شود که عامل صلاحیت آن را نداشته یا از مقررات قانونی تبعیت نکرده است، سند طبق ماده 1293 قانون مدنی همچنان سند عادی یا غیر رسمی محسوب می شود.

در پایان، درک تفاوت بین اسناد رسمی و سند غیر رسمی و مفاهیم حقوقی آنها، به ویژه در مورد اموال غیر منقول بسیار مهم است. در حال حاضر اسناد غیر رسمی هنوز معتبر تلقی می شوند، اما توصیه می شود برای جلوگیری از هرگونه مشکل قانونی احتمالی در آینده، آنها را به اسناد رسمی تبدیل کنید.

انواع سند غیر رسمی کدامند؟

یکی دیگر از سوالات رایج در مورد اسناد غیر رسمی این است که چه نوع اسنادی غیر رسمی محسوب می شوند؟ همانطور که قبلاً نیز گفته شد، طبق قانون مدنی، هر سندی که توسط نماینده مجاز در دفاتر اسناد رسمی یا در حدود وظایف آنها و بر اساس مقررات قانونی تنظیم نشود، سند غیر رسمی و عادی محسوب می شود.

بنابراین انواع اسناد غیر رسمی یا عادی شامل اسناد تجاری مانند سفته، چک و برات می باشد. علاوه بر این، مبایعه نامه ها و قلنامه های نظارتی در بنگاه های معاملات ملکی، حتی اگر کد رهگیری داشته باشند، در این دسته قرار می گیرند. هر سندی که در مورد معاملات و قراردادهای اموال منقول و غیرمنقول به صورت چاپی یا دست نویس توسط افراد عادی تنظیم و امضا شود نیز می تواند سند غیر رسمی یا عادی تلقی شود.

تفاوت بین سند رسمی و سند غیر رسمی

درک تفاوت بین اسناد رسمی و سند غیر رسمی از منظر قانون مدنی ضروری است. در محاکم حقوقی و علیه اشخاص ثالث، تفاوت اولیه این دو در قابلیت ادعای جعل و انکار است. برای اسناد رسمی مربوط به اموال منقول و غیرمنقول فقط می توان ادعای جعل کرد و ادعای انکار و شک پذیرفته نمی شود. اما در مورد اسناد عادی می توان ادعای انکار و طرح شبهه و جعل در شرایط مقرر قانونی و طبق قانون کرد.

قوانین دعاوی ملکی یکی از مهمترین قوانین محسوب می شوند که می توانید با مطالعه آن اطلاعات خود را در این زمینه افزایش دهید.

ضمناً سند رسمی دارای قدرت اجرایی است و اجرای آن از طریق اسناد و مراحل ثبت املاک قابل درخواست است. از سوی دیگر، سند عادی اصولاً این قابلیت را ندارد مگر در مواردی مانند اسناد تجاری خاص مانند چک، سفته یا برات که قانونگذار آن را معتبر دانسته است.

از نظر اعتبار تاریخ، تاریخ سند رسمی هم نزد اصحاب دعوا و هم در محاکم دادگستری و خارج از آن معتبر است. اما تاریخ سند عادی صرفاً نزد اشخاص ثالث در محاکم دادگستری و خارج از آن معتبر بوده و در رسیدگی قضایی مؤثر نیست.