در گذشته، ساخت و ساز در روستاها بدون رعایت قوانین و مقررات مشخصی صورت می‌گرفت؛ اما امروزه با توجه به رعایت قوانین و مقررات خاص ساخت و ساز در مناطق روستایی، خرید زمین در این مناطق به عنوان یک گزینه سودآور و جذاب برای سرمایه‌گذاران محسوب می‌شود.
یکی از مهم‌ترین قوانین و مقررات ساخت و ساز در مناطق روستایی، طرح هادی روستایی است. طرح هادی روستایی، یک قانون است که برای رعایت محیط زیست و توسعه پایدار مناطق روستایی اجرا می‌شود. این قانون، شامل بررسی و تایید طرح‌های ساختمانی، تأسیساتی و زیرساختی در مناطق روستایی است. در نتیجه، خرید زمین در مناطق روستایی باید با در نظر گرفتن قوانین و مقررات طرح هادی روستایی صورت گیرد.
بنابراین، اگر شما هم قصد دارید در مناطق شمالی و روستایی سرمایه گذاری کنید، پیشنهاد می‌کنیم قبل از خرید زمین، با یک مشاور املاک و یا یک وکیل مسلم که با قوانین ساخت و ساز در مناطق روستایی آشنایی دارد، مشورت کنید.
طرح هادی روستایی از چه سالی شروع شد و هدف آن چیست؟
در دهه ۶۰ شمسی، وزارت راه و شهرسازی برای توسعه روستاها و جلوگیری از مهاجرت بی‌رویه به شهرها، سیاست‌هایی را در دستور کار خود قرار داد. در اواخر دهه ۷۰، طرح هادی روستایی به منظور روان‌بخشی روستاها و توسعه آن‌ها به عنوان یکی از مهم‌ترین طرح‌های وزارت راه و شهرسازی معرفی شد.
طرح هادی روستایی، بر اساس ماده ۷ اساسنامه بنیاد مسکن انقلاب اسلامی و با هماهنگی دستگاه‌های ذی‌ربط و مشارکت مردم اجرا می‌شود. بخش ۸ ماده ۱ آیین‌نامه نحوه بررسی و تصویب طرح‌های توسعه و عمران محلی، طرح هادی روستایی را به شرح زیر تعریف می‌کند:
“طرح هادی روستایی عبارت است از طرحی که با ساماندهی و بهبود بافت موجود، میزان و مکان گسترش آتی و نحوه استفاده از زمین برای عملکردهای مختلف از جمله مسکونی، تولیدی، تجاری، کشاورزی، تاسیسات و تجهیزات و نیازمندی‌های عمومی روستایی را در قالب مصوبات طرح‌های ساماندهی فضا و سکونت‌گاه‌های روستایی یا طرح‌های جامع ناحیه‌ای تعیین می‌کند.”
با توجه به این تعریف، طرح هادی روستایی برای بهبود شرایط زندگی مردم روستاها، ساماندهی فضا و ایجاد زیرساخت‌های لازم برای توسعه مختلف عملکردها در روستاها اجرا می‌شود. به عبارت دیگر، طرح هادی روستایی به منظور توسعه پایدار و بهبود شرایط زندگی در روستاها و ایجاد فرصت‌های اشتغال و کسب درآمد برای مردم این مناطق، مطرح شده است.
اهداف طرح هادی روستایی
هدف اصلی سیاست‌گذاران از طرح هادی، ساماندهی بافت‌های روستایی و توسعه و آبادانی آن‌ها است. به این منظور، برای هر روستا طرحی تدوین و اجرا می‌شود که تصویب آن بر عهده شورایی متشکل از مسئولان استانی از دستگاه‌های مختلف از جمله بنیاد مسکن انقلاب اسلامی است.
آیین‌نامه اجرایی تهیه و تصویب طرح‌های هادی روستایی در ماده ۲ به چندین هدف اشاره کرده است. بر اساس این ماده، اهداف طرح هادی روستایی عبارتند از:
- ایجاد تسهیلات لازم جهت بهبود مسکن روستائیان و خدمات زیست‌محیطی و عمومی.
- هدایت وضعیت فیزیکی روستا به گونه‌ای که بافت منسجم و سازگار با شرایط طبیعی و محیطی آن روستا باشد.
- ایجاد زمینه توسعه و عمرانی روستاها با توجه به شرایط فرهنگی و اجتماعی آن‌ها.
- تامین عادلانه امکانات از طریق ایجاد تسهیلات اجتماعی، تولیدی و رفاهی.
چگونه بفهمیم زمین داخل طرح است یا خیر؟
اطلاع از اینکه زمین مورد نظر داخل طرح هادی روستایی است یا خیر، بسیار مهم است. برای استعلام این موضوع باید به نهادهای مربوطه مراجعه کنید. این نهادها شامل دهیاری‌های روستاها، شهرداری‌ها و بنیاد مسکن هستند. قبل از هر گونه ساخت و ساز، بهتر است با دهیار هر روستا به صورت مذاکره کرده و از کم و کیف طرح هادی در آن روستا کسب اطلاع کنید. با توجه به اینکه بنیاد مسکن مسئول تهیه و اجرای طرح هادی روستایی است، پس از پرس و جو و تحقیقات محلی، بهتر است از بنیاد مسکن نیز استعلام بگیرید.
اگر زمین مورد نظر داخل طرح هادی باشد، به آن زمین داخل بافت می‌گویند و می‌توانید در آن ساخت و ساز انجام دهید. در غیر این صورت، شما مجاز به انجام هر گونه ساخت و ساز نخواهید بود. به طور کلی، بررسی و استعلام زمین داخل طرح هادی روستایی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و قبل از هر گونه فعالیتی در این زمینه باید به دقت بررسی شود.
